Oh oh: TikTok influencers hebben Mexicaans eten ‘ontdekt’.
TikTok-gebruiker @gracie_norton deelde in juli met haar publiek een cool verfrissend recept voor “summer spa-water” – een drankje waarvan ze zei dat het “vol antioxidanten” zit en perfect is voor je #wellnessjourney.
Maar zoals veel Latino’s op TikTok opmerkten, leek het ‘spawater’ van Norton veel op agua fresca (Spaans voor ‘zoetwater’) – een drankje dat wordt verkocht door straatverkopers in heel Mexico en Latijns-Amerika (en zeer waarschijnlijk verkrijgbaar bij je plaatselijke taqueria).
“Ze zijn nu agua fresca aan het gentrificeren”, zei TikTok-gebruiker @themadzness.
“[When] onze verkopers verkopen agua fresca op straat, het is ‘onhygiënisch’ en ‘getto’, maar als een blank meisje het doet, is het ‘voedzaam’,’ zei een andere TikTok-gebruiker.
In reactie op de kritiek verontschuldigde Norton zich, trok de video terug en erkende dat “de oorsprong” [of the water] behoort tot de Latijnse gemeenschap.”
De “spa water” brouhaha was de meest recente ongerechtvaardigde rebranding van de Mexicaanse en Latijnse keuken op TikTok en Instagram.
Latino’s op de sociale media-app merkten ook dat witte TikTokers werden gepompt over ‘cowboy-kaviaar’, een mix van gehakte groenten die een coöptatie leek te zijn van pico de gallo voor sommigen, en doet denken aan een vegetarische ceviche voor anderen.
Zoals Remezcla in het verleden opmerkte, zijn conchas verkeerd bestempeld als ‘brioche-achtige broodjes’, terwijl esquites ‘maïs in een kopje’ of, iets eerlijker, ‘Mexicaanse straatmaissalade’ werden genoemd.
Zoals Latinx-koks je zullen vertellen, is er niets mis met deze culturele voedseluitwisselingen. De kritiek komt wanneer influencers op sociale media de namen niet goed krijgen of gewoon niet de eer geven waar ze terecht kunnen.
“Ik vind het geweldig dat jonge blanke influencers de Mexicaanse en Latijns-Amerikaanse keuken ontdekken dankzij TikTok, maar het kan zeker frustrerend zijn als de authenticiteit van het eten verloren gaat in de vertaling”, Alfredo Garcia, een Mexicaans-Amerikaanse chef-kok die Freddsters op zijn populaire TikTok- en Instagram-pagina’s, vertelde HuffPost.
“Tot op zekere hoogte vind ik het niet erg dat andere makers onze keuken proberen, het probleem is wanneer mensen de naam beginnen te veranderen of deze voedingsmiddelen een andere naam geven om een groter publiek te ‘bereiken’,” zei hij.
TikToker Daniela Rabalais vond de culinaire toe-eigeningstrend van deze zomer rijp voor een parodie. De Mexicaans-Amerikaanse contentmaker maakte een eigen TikTok-video waarin ze ‘hotdogs’ ontdekte, of zoals ze het uitdrukte ‘worsttaco’s’.
Ze ondertitelde de virale TikTok-video: “Als BIPOC zich voedsel toe-eigende zoals… [white] mensen doen met ons culturele voedsel.” Het is meer dan 3,1 miljoen keer bekeken sinds het op 22 juli werd geplaatst.
Worsttaco’s zijn “mijn nieuwste obsessie”, zei ze in de video.
“Je gaat deze echt schattige donzige tortilla’s nemen,” zei ze over de broodjes, voordat ze zwaaiend met een pot Hellmann’s mayo. “En [then] Ik ga dit Amerikaanse soort crema-ding nemen en het bedekken.’
Rabalais deelde toen gekscherend waar ze de ingrediënten voor haar worsttaco kocht.
“Ik heb [these ingredients] bij Trader Josés, dus het is SUPER toegankelijk voor iedereen,” zei ze. (Trader Joe’s ligt de laatste jaren ook onder vuur voor productlabels die sommigen als racistisch beschouwen.)
Vanessa Fonseca-Chavezde associate decaan van diversiteit, rechtvaardigheid en inclusie aan de Arizona State University, vertelde HuffPost dat de video van Rabalais aanvoelde als een “gemeenschappelijke verdedigingstactiek” die door Mexicaanse/Latijns-Amerikaanse gemeenschappen werd gebruikt om “humor als een vorm van verzet” te gebruiken.
Fonseca-Chávez voegde toe: “Het is duidelijk dat Latinx-gemeenschappen kunnen zien wat er gebeurt en we kunnen het direct uitroepen of we kunnen deze gevallen nemen en er grappen over maken alsof we de gemeenschappen een spiegel willen houden die denken dat ze iets ‘ontdekken’ nieuw en laat ze zien hoe belachelijk het is.”
Natuurlijk is Latinx-eten niet de enige keuken die de afgelopen jaren cultureel is toegeëigend door blanke vrouwen.
Vorig jaar kreeg een white food blogger veel kritiek omdat ze een origineel noedelgerecht dat ze maakte verkeerd had bestempeld als de Vietnamese noedelschotel pho.
In 2019 werd de in New York City gevestigde voedingsdeskundige Arielle Haspel weggegooid voor het openen van een Chinees-Amerikaans restaurant, Lucky Lee’s, dat ‘schoon’ Chinees eten aanbood.
‘We hebben gehoord dat je geobsedeerd bent door lo mein, maar je eet het zelden. Je zei dat je je de volgende dag opgeblazen en misselijk voelt?’ aldus een Instagram-post voor het restaurant. ‘Nou, wacht maar tot je onze HIGH lo mein opslurpt. Niet te vettig. Of zout.”
Het restaurant sloot acht maanden na de controverse.
Keuken uit Latijns-Amerikaanse landen heeft een lange geschiedenis van ‘voedsel gentrified’
Veel etnisch eten wordt opgeheven, maar voedsel dat oorspronkelijk uit Latijns-Amerikaanse landen komt, krijgt waarschijnlijk de meest flagrante afhaling.
De gringaficatie van Latijns-Amerikaans eten op sociale media is misschien nieuw, maar volgens Kim Caviness, de oprichter, CEO en hoofdredacteur van FamiliaKitchen.com, is dit soort voedseltoeëigening al eeuwen aan de gang.
“Gustavo Arellano beschrijft in zijn geweldige boek ‘Taco USA’ hoe Glen Bell in 1962 de taco’s van het Mexicaanse restaurant verderop in de straat, Mitla Café, te lijf ging en zijn eigen restaurant, Taco Bell, veranderde in de bepalende taco-ervaring voor miljoenen Amerikanen,” vertelde Caviness aan HuffPost.
Hij werd miljonair, voegde Caviness toe, die oorspronkelijk uit Puerto Rico komt en nu in Chicago, Illinois woont. “De eigenaren van Mitla Café niet,” zei ze.
Meer recentelijk, in 2017, was er de Pacific Northwest-sage van Kooks Burrito’s in Portland, Oregon. Twee blanke vrouwen openden een pop-uprestaurant rond hun handgemaakte bloemtortilla’s, die ze leerden maken na een geïmproviseerd uitje naar Puerto Nuevo, Mexico.
Overweldigd door hoe heerlijk de tortilla’s in de stad waren, vertelden de reizigers de Portland-krant Willamette Week dat ze probeerden “de hersens van elke tortilla-dame daar in het slechtste gebroken Spaans ooit te plukken” om het recept te krijgen.
De Mexicaanse vrouwen deelden een beetje, maar gaven niet al hun geheimen prijs, dus de Portland-vrouwen “gluurden door de ramen van elke keuken” en ontdekten uiteindelijk hoe ze het recept konden reverse-engineeren.
Het restaurant sloot kort na de controverse.
De andere kant van het ‘ontdekken’ van voedsel is wanneer niet-Latino’s gerechten willen ‘verheffen’, zoals de Britse chef-kok Gordon Ramsay vorig jaar deed. Ramsay besloot om pegao te verbeteren, de “krakende laag rijst op de bodem van het nationale gerecht van Puerto Ricaanse, arroz con pollo”, zei Caviness.
“Wat Ramsay eigenlijk deed was goopy gebakken rijst maken en Boricuas kwaad maken door te verklaren dat ons nationale gerecht gerepareerd moest worden, “zei ze.
Wanneer niet-Latino’s traditionele gerechten op zo’n flagrante manier ‘ontdekken’ of ‘verheffen’, ‘voelt het alsof ze op ons erfgoed en onze nationale identiteit stappen’, zei Caviness.
DEA / C. SAPPA via Getty Images
In zekere zin voelt voedselgentrificatie weer aan als ‘kolonialisme’, zei Kathryn Sampeckeen professor in de antropologie die precolumbiaanse praktijken en kolonialisme bestudeert aan de Illinois State University.
“Het is dit idee dat de bedenkers niet in staat zijn te herkennen hoeveel waarde iets heeft en dat de ‘ontdekking’ een ontdekker nodig heeft – meestal
wit ― om het meestal te beheren door het te verkopen, “vertelde Sampeck aan HuffPost.
Het claimen van een ontdekking brengt vaak een naamsverandering met zich mee, of het nu ‘spawater’ is of ‘chocolade’ duizenden jaren geleden. De laatste werd eerst ‘cacao’ genoemd, wat afkomstig is uit het Nahuatl, een inheemse taal van Midden-Amerika en Mexico, zei Sampeck.
“Ik heb de geschiedenis getraceerd van de vele vormen van chocolade, die begon als een speciale drank en een regionale specialiteit van wat nu het oosten van Guatemala en het westen van El Salvador is,” zei ze. “Dan zouden Europeanen vurige debatten hebben over wie de beste chocolade maakte: Frankrijk, Spanje of Engeland?”
Culinaire toe-eigening is een ‘gemiste kans’ voor culturele waardering
Het probleem hier is niet dat chocolade of aguas frescas niet kan worden veranderd of alleen authentiek kan worden gemaakt door Latinx-mensen.
Het is geweldig (en niet te vergeten heerlijk) als er culturele voedseluitwisseling plaatsvindt ― iedereen zou culturele gerechten moeten kunnen genieten, maken en waarderen. Maar gezonde interculturele relaties en uitwisselingen moeten plaatsvinden in omstandigheden van gelijkheid Zilkia Janer, een professor in wereldwijde studies en geografie aan de Hofstra University, vertelde HuffPost.
“Het zou leuk geweest zijn als aguas frescas aan een groter publiek werd voorgesteld op een manier die de Mexicaans-Amerikaanse en andere Latinx-gemeenschappen als gelijkwaardige partners zou beschouwen,” Janer, de auteur van de aanstaande “The Coloniality Of Modern Taste: A Critique Of Gastronomisch denken’, zei hij. “Het probleem is dat ze werden gepresenteerd op een manier die het bureau en de creativiteit van Latinx-mensen uitwist.”
Er doen zich meer problemen voor wanneer de eetcultuur van gemarginaliseerde gemeenschappen “uitgebuit wordt als grondstof voor de intellectuele en monetaire winst van mensen die beter gepositioneerd zijn om boeken- en televisiecontracten te krijgen en hun producten op de markt te brengen”, zei Janer.
En met de TikTok-controverse over “spawater” had de maker van de inhoud wat onderzoek kunnen doen en een video kunnen maken die het woord verspreidde over hoe heerlijk agua fresca is, terwijl hij nog steeds zijn oorsprongsverhaal deelt.
“In plaats daarvan wist de video de verbinding met Latinx-gemeenschappen,” zei Janer, “en voelt gewoon als een gemiste kans.”